Sensorisch spelen doe je in de natuur!
13 oktober 2023 
2 min. leestijd

Sensorisch spelen doe je in de natuur!

Dit lijkt geen inclusieve speelruimte, toch is dat zo. Het is 'onzichtbaar Inclusief'.

Wat is onzichtbaar inclusief:

Dat betekent dat een speelruimte bruikbaar is voor iedereen, dus ook voor kinderen met een handicap, zonder dat er zichtbare aanpassingen zijn gedaan. Ieder kind wil natuurlijk gewoon erbij horen. Niemand wil in een zielig hoekje alleen spelen, dus door zo te ontwerpen dat je niet ziet dat het inclusief is, voelt ieder kind zich welkom!

In het voorbeeld hierboven zie je dat. Doordat er zand onder het toestel ligt kan er sensorisch spel plaatsvinden. Behendige kinderen spelen bovenin het toestel en onderin kan met het zand gespeeld worden. Dat spelen met zand wordt ook wel sensorisch spel genoemd.

Wat is sensorisch spel?

Het is spel waarbij de zintuigen gestimuleerd worden. Het wordt ook wel sensopathisch spelen genoemd. Het gaat om ervaringen opdoen en leren via de bekende zintuigen voelen, kijken, horen, ruiken en proeven. Spelen in de natuur leent zich hier heel goed voor omdat er veel los materiaal aanwezig is zoals zand, modder en water. Ook zijn er zijn veel verschillende ondergronden en is er los materiaal om aan te voelen, zoals zand en water, steentjes, takken, houtsnippers, besjes en blaadjes.

Maar ook evenwichtszin, positiezin, tastzin en temperatuurzin zijn zintuigen. Ook dit wordt gestimuleerd in een natuurlijke speelruimte. Alles is er schots en scheef en op verschillende hoogtes en afstanden. Daardoor gebruikt een kind van nature zijn zintuigen tijdens het klimmen en balanceren.

slechtziend kind speelt in waterspeeltuin

Sensorisch spelen heeft een aantal voordelen:

  • het stimuleert de ontwikkeling van de zintuigen
  • het heeft een rustgevende werking
  • kinderen leren zichzelf tot rust te brengen
  • kinderen leren zich te concentreren
  • het maakt kinderen nieuwsgierig
  • het versterkt de autonomie van het kind

Kinderen leren het beste en onthouden de meeste informatie wanneer ze hun zintuigen gebruiken. Sensorisch spelen is vooral geschikt voor kinderen tot 6 jaar en mensen met een verstandelijke beperking. Het spel heeft geen doel op zich, het gaat vooral om de beleving van het materiaal. Het helpt kinderen ook om tot rust te komen, het heeft een ontspannende werking. Hieronder zie je Harvey, en het is mooi om te zien hoe hij ontzettend geniet van de modder in de natuurspeeltuin:


Zo liep ik ook eens een dag mee in het speciaal onderwijs, waar ik zag dat sommige kinderen zodra ze de klas in kwamen eerst een bak met los materiaal kregen. Dat gebeurt, omdat ze vaak een lange rit in de taxibus achter de rug hebben, waarin ze veel prikkels krijgen. En door het spelen met het losse materiaalkomen ze weer tot rust en daarna zijn ze klaar voor de dag op school. En dat werkte echt heel goed! Hier gebeurde het met maisplay:

spelen met los materiaal is rustgevend


Maar dit rustgevende sensorische spel kan natuurlijk ook heel goed buiten met los materiaal. Kijk naar dat blije koppie: het knisperen van de blaadjes, het gooien, de beweging van het neerdwarrelen, zo fascinerend, eindeloos kan hiermee gespeeld worden.

En dat mis je allemaal als je alleen maar rubber ondergronden hebt in je speeltuin!

loose parts play


Over de schrijver
Bomen klimmen, hutten bouwen, ik groeide op in Boskoop en was altijd buiten te vinden. Ook later tijdens mijn studie Industrieel ontwerpen aan de TU Delft bleef ik geïnteresseerd in spelen. Zo specialiseerde ik mij in het ontwerpen van producten voor kinderen. In 1996 ben ik onder eigen naam met mijn ontwerpstudio begonnen. Hierin ontwierp ik speeltuinen met natuur en fantasie.In 2011 heb ik Speelnatuur opgericht om voor iedereen het natuurlijk spelen bereikbaar te maken. Want ik ben pas tevreden als elk kind kan spelen in de natuur, weer vies mag worden in de modder en met rode wangen thuis komt om verwonderd een mooi rupsje te laten zien.Eindelijk weet ik wat ik later wil worden als ik groot ben:een 'Verwonderaar!'
Reactie plaatsen