Hoe maak je een bestaande speeltuin inclusief?

Een samenspeeltuin maken? Bij een nieuwe speeltuin lijkt het makkelijker: je brengt een goede padenstructuur aan, je regelt een paar inclusieve speeltoestellen en klaar ben je.

Maar hoe doe je dat bij een bestaande speelruimte? Daar zit je met:

• toestellen die niet rolstoeltoegankelijk zijn.
• Het staat vaak behoorlijk vol, zodat er geen ruimte is voor nieuwe paden.
• Vaak ligt er heel veel zand, waar je niet op kan met een rolstoel

In elke gemeente mag er een inclusieve speeltuin komen, dus als je slim bent, ben je er vroeg bij en dien je ook een aanvraag in. Er zijn veel factoren die belangrijk zijn om op te letten bij het realiseren van een samenspeeltuin, hieronder zal ik er een aantal bespreken:

Goede structuur in samenspeeltuin

Toestellen zijn in het spelen minder belangrijk dan men vaak denkt. Kinderen spelen er eigenlijk maar kort op, veel vaker rennen ze eromheen of bedenken ze zelf iets.

Zo zag ik een keer twee meisjes bij een klimtoestel paardje spelen. De ruimte onder de vlonder was de stal en ze hadden er allemaal gras in gelegd om te eten. Dit soort rollenspel is veel voorkomend en duurt vaak veel langer dan in dit geval het klimmen op het toestel.  

Dus kijk welke toestellen de leukste zijn en vraag dat ook aan de kinderen! Maak ruimte voor paden door alleen de belangrijkste, leukste speeltoestellen te behouden, voeg ook vooral natuur toe. En als je nu zorgt dat

zoveel mogelijk toestellen bereikbaar zijn

dan kan iedereen er komen, en kan je ook in een rolstoel meedoen met paardje spelen. En dat betekent niet dat er overal rubber of kunstgras onder moet liggen, zeker niet!! De combinatie is juist heel waardevol.

Inclusief spelen is sensorisch spelen 

Want voor kinderen is het spelen met de zintuigen; het sensorisch spelen, heel erg belangrijk in de ontwikkeling. Je ziet dat goed bij kleine kinderen, die stoppen van alles in hun mond, om het goed te kunnen voelen. Maar ook ruiken: 

 proeven, horen, kleuren of beweging om naar te kijken kunnen belangrijke speelaanleidingen zijn. En dat gaat het beste als er natuurlijke materialen aanwezig zijn.

Zand is daarbij een heel belangrijke toevoeging. Hier zie je bijvoorbeeld Lieve spelen met haar broer Valentijn, hij heeft een verstandelijke beperking. 

Terwijl zij zich uitleeft op het spannende klimtoestel is hij aan het voelen en genieten van het gevoel van het zand. Hij beweegt zijn handen erdoorheen, gooit het omhoog en ervaart het zand op zijn manier. Dit is óók samenspelen.

‘Zand is heel belangrijk voor sensorisch spel in een samenspeeltuin!’

 Waarbij het natuurlijk wel belangrijk is dat er niet overál zand ligt, want dan sla je de plank weer compleet mis qua rolstoeltoegankelijkheid, dat zie je bovenaan dit artikel heel duidelijk.

Niveauverschillen in samenspeeltuin

Kinderen met een handicap zijn heel verschillend, ze hebben verschillende handicaps, maar ook een ander karakter. De één durft heel veel, de ander is voorzichtiger. Het is daarom handig om zowel in het terrein als in de toestellen niveauverschillen te maken. Dus:

‘Ontwerp in het terrein én in de toestellen makkelijke en spannendere speelelementen’

Zo kan iedereen er iets doen, maar vooral zich ontwikkelen. Kinderen met een handicap willen ook leren en dingen uitproberen. En waarom zou een kind in een rolstoel niet mogen vallen? Soms wordt er vanuit de enorme zorgstructuur té voorzichtig gedaan met het kind, mogen ze te weinig uitproberen en fouten maken. Risicovol spel is juist voor deze kinderen heel belangrijk.

Bestaande toestellen zijn vaak aan te passen, daar kan je als ontwerper creatief mee omgaan. Hieronder zie je links een voorbeeld van een speeltoestel dat niet zo inclusief is. Door de glijbaan op een heuvel te plaatsen is het ineens voor veel meer kinderen bruikbaar. Een leuning zou dat nog verder kunnen versterken. En zo ben je ook nog eens heel circulair aan het werk, win-win situatie!

Dit zijn een paar belangrijke factoren voor een goede inclusieve speeltuin. Wil je er nog meer weten? Speelnatuur heeft een 

training inclusief spelen 

Je vindt de online Training Inclusief Spelen in de speelnatuuracademie die gecombineerd wordt met een excursie naar een geweldige samenspeeltuin in Zutphen op 12 april. Kijk hier voor meer informatie en aanmelden.

TIP: Wat wil jij nog meer weten over inclusief spelen? Vraag het hieronder en ik schrijf er misschien wel een blog over!